صندوق اهرمی چیست؟

صندوق اهرمی چیست؟

صندوق اهرمی (Leveraged ETFs یا LETF) یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری است که با استفاده از اهرم، بازدهی بالاتری برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد. این نوع صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند که علاوه بر بهره‌مندی از مزایای صندوق‌های معمولی مانند مدیریت حرفه‌ای و نقدشوندگی بالا، از اهرم مالی نیز بهره‌برداری کنند. اهرم مالی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد با پول بیشتری نسبت به دارایی واقعی خود سرمایه‌گذاری کنند و در نتیجه، بازدهی بالاتری کسب کنند. به عبارت دیگر، صندوق اهرمی شرایطی را فراهم می‌کند که سرمایه‌گذاران بتوانند با قبول ریسک بیشتر، به صورت مضاعف سرمایه‌گذاری کنند و بازدهی بیشتری به دست آورند. این صندوق‌ها برای افرادی مناسب هستند که به دنبال کسب سود بیشتر از سرمایه‌گذاری‌های خود هستند و تمایل دارند از اهرم مالی برای افزایش بازدهی استفاده کنند.

در این نوع صندوق‌ها، سرمایه‌گذار می‌تواند با یک مبلغ مشخص وارد صندوق شود و صندوق با استفاده از ابزارهای مالی مختلف، سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تری انجام دهد. به این ترتیب، بازدهی سرمایه‌گذاری‌های صندوق به صورت مضاعف به سرمایه‌گذاران بازمی‌گردد، اما باید توجه داشت که استفاده از اهرم مالی، ریسک سرمایه‌گذاری را نیز افزایش می‌دهد.

اهرم در اینجا به چه معناست؟

منظور از اهرم در صندوق‌های اهرمی چیست؟ اهرم در سرمایه‌گذاری به استفاده از منابع مالی خارجی، مانند وام‌ها یا بدهی‌ها، برای افزایش میزان سرمایه‌گذاری اشاره دارد. به عبارت دیگر، اهرم به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با استفاده از سرمایه اضافی که از طریق وام یا بدهی به دست می‌آورند، توانایی مالی خود را برای سرمایه‌گذاری افزایش دهند و در نتیجه پتانسیل سودآوری خود را چند برابر کنند. برای توضیح دقیق‌تر، فرض کنید شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه دارید و قصد دارید در یک دارایی خاص سرمایه‌گذاری کنید. اگر بتوانید با استفاده از اهرم ۴۰۰ میلیون تومان دیگر وام بگیرید، مجموع سرمایه‌گذاری شما به ۵۰۰ میلیون تومان می‌رسد. در این حالت، هرگونه افزایش ارزش دارایی مورد نظر، سود بیشتری برای شما به همراه خواهد داشت، زیرا شما با سرمایه بیشتری وارد بازار شده‌اید.

به طور کلی، اهرم ابزاری است که با افزایش توان مالی شما، امکان کسب سود بیشتر را فراهم می‌کند، اما در عین حال ریسک‌های مربوط به زیان‌های احتمالی را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین، استفاده از اهرم نیازمند دانش و مدیریت دقیق مالی است تا بتوان به طور هوشمندانه از این ابزار بهره برد و از خطرات احتمالی جلوگیری کرد. اهرم می‌تواند فرصتی برای افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری باشد، اما نیازمند مدیریت هوشمندانه برای جلوگیری از زیان‌های ناشی از افزایش ریسک است.

انواع صندوق های اهرمی واحد

صندوق‌های اهرمی دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری هستند : واحدهای ممتاز و واحدهای عادی. هر یک از این واحدها به دو دسته قابل معامله (ETF) و واحدهای مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می‌شوند، که هر کدام برای گروه خاصی از سرمایه‌گذاران با اهداف و رویکردهای متفاوت طراحی شده‌اند.

واحد‌های عادی : واحدهای عادی صندوق اهرمی برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که ریسک‌پذیری کمی دارند و به دنبال سود مطمئن و پایدار هستند. این واحدها معمولاً سود سالانه‌ای در حدود ۳۱ تا ۳۳ درصد را تضمین می‌کنند، بنابراین گزینه‌ای کم‌ریسک در بازار سرمایه محسوب می‌شوند. به عبارتی، این نوع واحدها برای افرادی که به دنبال بازدهی مطمئن با حداقل ریسک هستند، انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شود.

واحد‌های ممتاز : واحدهای ممتاز صندوق اهرمی برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که تمایل دارند با پذیرش ریسک بیشتر، به سودهای بیشتری دست یابند. این واحدها دارای قابلیت اهرم هستند و می‌توانند بازدهی بالاتری نسبت به واحدهای عادی داشته باشند. واحدهای ممتاز خود به دو نوع تقسیم می‌شوند:

واحدهای ممتاز خاص : این واحدها در اختیار موسسان صندوق قرار دارند و دارندگان این واحدها حق رأی در تصمیمات صندوق را دارند. انتقال این واحدها نیز دارای شرایط خاصی است و معمولاً به موسسان یا اشخاصی که واجد شرایط خاصی هستند، واگذار می‌شود.

واحدهای ممتاز عام : این واحدها در دست سرمایه‌گذاران عام قرار دارند و در بورس قابل معامله هستند. به عبارتی، سرمایه‌گذاران عمومی می‌توانند این واحدها را در بورس خرید و فروش کنند و از قابلیت اهرم و بازدهی بیشتر آنها بهره‌مند شوند.

صندوق های اهرمی چگونه کار میکنند؟

ساز و کار صندوق‌های اهرمی به گونه‌ای است که به مدیر صندوق اجازه می‌دهد بیشتر دارایی‌های صندوق را به خرید سهام اختصاص دهد. این ویژگی باعث می‌شود ارزش دارایی‌های صندوق با تغییرات قیمت سهام دچار نوسانات زیادی شود. در این صندوق‌ها، سهامداران به دو دسته عادی و ممتاز تقسیم می‌شوند که هر کدام نقش و مسئولیت‌های متفاوتی دارند. سهامداران ممتاز تضمین می‌کنند که سهامداران عادی حداقل بازدهی تعیین‌شده را دریافت کنند. بنابراین، سهامداران عادی نیازی به نگرانی درباره بازدهی و ارزش دارایی‌های خود ندارند. در مقابل، سهامداران ممتاز به دلیل پذیرش این ریسک و تعهد، از مکانیزم اهرم بهره‌مند می‌شوند. به این ترتیب، اگر بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی تعیین‌شده برای سهامداران عادی باشد، سهامداران ممتاز علاوه بر سود سرمایه خود، مازاد سود سهامداران عادی را نیز دریافت می‌کنند.
برای مثال، اگر صندوق اهرمی کاریزما بازدهی ۱۹۰ درصد داشته باشد، سهامداران عادی ۳۳ درصد سود می‌گیرند و ۱۵۷ درصد باقیمانده به سهامداران ممتاز تعلق می‌گیرد. به این ترتیب، سهامداران ممتاز علاوه بر ۱۹۰ درصد سود از سرمایه خود، سود اضافی سهامداران عادی را نیز دریافت می‌کنند.

اما در شرایطی که صندوق در یک سال فقط ۲۰ درصد سود کند، سهامداران عادی همچنان سود تضمین شده ۳۱ درصد را دریافت می‌کنند. در این حالت، کسری ۱۱ درصد سود از سهامداران ممتاز تامین می‌شود. در نتیجه، سهامداران ممتاز به جای دریافت سود کل صندوق، فقط ۹ درصد سود کسب می‌کنند. در این ساز و کار، سهامداران ممتاز به دلیل پذیرش ریسک بیشتر و تضمین سود سهامداران عادی، در شرایط بازدهی بالای صندوق، سود بیشتری کسب می‌کنند. اما در صورت کاهش بازدهی، این سهامداران ممتاز هستند که زیان‌ها را متحمل می‌شوند. این ویژگی صندوق‌های اهرمی را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذارانی با سطوح مختلف ریسک‌پذیری تبدیل می‌کند.

مزایای سرمایه گذاری در صندوق های اهرمی

جایگزینی برای اعتبار از کارگزاری : با استفاده از اوراق صندوق‌های اهرمی، دیگر نیازی به دریافت اعتبار از کارگزاری ندارید. پیش از این، سهامداران می‌توانستند حداکثر 60 درصد از ارزش پرتفوی خود اعتبار بگیرند، اما با خرید اوراق صندوق‌های سهامی، این محدودیت برداشته شده است.

حفظ اصل سرمایه : واحدهای کم‌ریسک صندوق اهرمی عملکردی مشابه صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت دارند. به همین دلیل، سرمایه اولیه شما در این نوع واحدها هیچ‌گاه به خطر نمی‌افتد.

امکان بازدهی بیشتر : با خرید واحدهای پرریسک صندوق‌های اهرمی، امکان کسب بازدهی بیشتر وجود دارد. این واحدها به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا با پذیرش ریسک بیشتر، سود بیشتری به دست آورند.

سود تضمین شده : در صندوق‌های اهرمی، یک بازدهی حداقل و حداکثری برای واحد‌های کم‌ریسک تعیین شده است. این به معنی تضمین سود حداقلی برای سرمایه‌گذاران کم‌ریسک است.

مدیریت حرفه‌ای سرمایه : مدیریت حرفه‌ای سرمایه در این صندوق‌ها اهمیت زیادی دارد. تصمیمات مدیر صندوق در ترکیب دارایی‌های صندوق تأثیر مستقیم بر میزان بازدهی کل صندوق دارد.

معایب صندوق های اهرمی

ریسک بالا : استفاده از اهرم مالی می‌تواند به زیان‌های بزرگتری منجر شود، به ویژه در شرایطی که بازار نزولی است. این ریسک بالا می‌تواند برای سرمایه‌گذاران چالش‌برانگیز باشد.

کارمزدها و هزینه ها : کارمزدهای بالای مدیریت و هزینه‌های مربوط به استفاده از ابزارهای مشتقه می‌تواند از بازدهی صندوق بکاهد. این هزینه‌ها باید در محاسبات سرمایه‌گذاران مد نظر قرار گیرد.

پیچیدگی و نیاز به دانش تخصصی : درک و مدیریت صندوق‌های اهرمی نیازمند دانش و تجربه بالاست. برای سرمایه‌گذارانی که با بازارهای مالی آشنایی کمتری دارند، این صندوق‌ها می‌توانند پیچیده و چالش‌برانگیز باشند.

بازدهی صندوق اهرمی برای واحدهای عادی و ممتاز

بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی می‌تواند در سه سناریو مختلف تحلیل شود:

1. سناریوی اول : اگر صندوقی با کف بازدهی 25 درصد و سقف 30 درصد، به سود 33 درصد دست یابد، واحدهای عادی حداکثر 30 درصد سود دریافت می‌کنند. در این حالت، واحدهای ممتاز که محدودیتی در دریافت سود ندارند، سود بیشتری خواهند داشت.
2. سناریوی دوم : در صورتی که همان صندوق، سود 17 درصدی کسب کند، واحدهای عادی همچنان حداقل سود تضمین شده یعنی 25 درصد را دریافت می‌کنند. تفاوت این رقم تا 25 درصد توسط دارندگان واحدهای ممتاز جبران می‌شود.
3. سناریوی سوم : اگر سود صندوق بین کف و سقف پیش‌بینی شده باشد، واحدهای عادی و ممتاز به نسبت یکسانی سود خواهند برد.

به این ترتیب، واحدهای عادی از تضمین حداقل سود برخوردارند، در حالی که واحدهای ممتاز با پذیرش ریسک بیشتر، امکان کسب سود بالاتری دارند.

نحوه خرید اوراق صندوق‌ اهرمی

اوراق صندوق‌های اهرمی به دو روش اصلی قابل خرید و فروش هستند:

1. قابل معامله در بورس (ETFs) : برای خرید و فروش این نوع اوراق، داشتن کد بورسی ضروری است. این اوراق در بورس معامله می‌شوند و افراد ریسک‌پذیر می‌توانند با دامنه نوسان روزانه 10 درصد، اقدام به خرید و فروش کنند.
2. روش صدور و ابطال : در این روش، سهامدار با دریافت کد سجام می‌تواند از طریق وب‌سایت صندوق، اوراق صندوق اهرمی را خریداری کند. این روش برای اوراق کم‌ریسک مناسب است و فرآیند خرید و فروش آن‌ها از طریق وب‌سایت صندوق انجام می‌شود.

در حال حاضر، اوراق صندوق‌های اهرمی موجود در بازار به هر دو روش قابل معامله هستند. افراد ریسک‌پذیر می‌توانند از بورس و با دامنه نوسان 10 درصد روزانه اوراق را تهیه کنند، در حالی که اوراق کم‌ریسک از طریق روش صدور و ابطال خرید و فروش می‌شوند.

سخن پایانی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی ابزاری قدرتمند برای افزایش سودآوری سرمایه‌گذاران هستند که از مکانیزم اهرم بهره می‌برند. این صندوق‌ها دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری هستند که هر کدام مناسب گروهی خاص از سرمایه‌گذاران می‌باشند. واحدهای صندوق اهرمی به دو نوع واحد عادی و واحد ممتاز تقسیم می‌شوند.
واحدهای عادی، که مبتنی بر سیستم صدور و ابطال هستند، برای سرمایه‌گذارانی با ریسک کمتر مناسب‌اند و تضمین سود دارند. این واحدها تحت هر شرایطی بازدهی سالانه ۳۱ تا ۳۳ درصدی را به سرمایه‌گذاران خود ارائه می‌دهند. از سوی دیگر، واحدهای ممتاز، که به‌صورت ETF قابل معامله هستند، برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب‌اند و دارای قابلیت اهرم می‌باشند. این واحدها می‌توانند در شرایط صعودی بازار، سودی بیشتر از سود کل صندوق را به سرمایه‌گذاران ارائه دهند.

برای خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی، داشتن کد بورسی الزامی است. واحدهای ممتاز این صندوق‌ها را می‌توان از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها با جستجوی نماد صندوق خریداری کرد. اما برای خرید واحدهای عادی، باید فرآیند صدور و ابطال را از طریق وب‌سایت اختصاصی صندوق انجام داد.

صندوق‌های اهرمی با ترکیب مزایای مدیریت حرفه‌ای و استفاده از اهرم، ابزار قدرتمندی برای دستیابی به بازدهی بالا در بازارهای مالی هستند. با در نظر گرفتن ویژگی‌ها و تفاوت‌های این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند استراتژی مناسبی برای بهبود عملکرد سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنند.