عدم تضمین در بازارهای سنتی و بازدهی پایین آن‌ها
بسیاری از خانواده‌ها با ابزارهای مالی جدید آشنا نیستند و برای سرمایه‌گذاری به بازارهای سنتی مانند طلا، دلار یا ملک روی می‌آورند. هر یک از این بازارها ویژگی‌های خاص خود را دارند. به عنوان مثال، طلا و دلار به عنوان سرمایه‌گذاری‌هایی با ریسک بالا شناخته می‌شوند، زیرا تغییرات اقتصادی یا سیاسی می‌تواند به سرعت بر قیمت آن‌ها تأثیر بگذارد. بنابراین، خانواده‌ها همیشه نگران حفظ سرمایه اولیه خود در این بازارها هستند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری در بازار مسکن نسبت به طلا و دلار ریسک کمتری دارد، اما برای ورود به این بازار نیاز به سرمایه بسیار بالاتری است.
بازار مسکن نسبت به بازارهای طلا و دلار، با تأخیر بیشتری به تغییرات اقتصادی پاسخ می‌دهد. در این بازارهای سنتی، هیچ فرد یا نهادی نمی‌تواند اصل سرمایه را تضمین کند. برای سرمایه‌گذاران، علاوه بر بازارهای طلا، دلار و مسکن، گزینه دیگری مانند سپرده‌گذاری در بانک نیز وجود دارد.
صندوق تضمین چیست؟
صندوق تضمین اصل سرمایه در بورس نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که دارایی‌های شما را در سهام شرکت‌ها و اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق قرضه سرمایه‌گذاری می‌کند. این صندوق‌ها ترکیبی هستند که بین ۳۰٪ تا ۷۰٪ دارایی‌هایشان را در سهام و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. مدیران این صندوق‌ها با توجه به شرایط بازار، ترکیب دارایی‌ها را تغییر می‌دهند تا بازدهی بهتری حاصل شود. برای مثال، در بازارهای صعودی ممکن است ۷۰٪ دارایی‌ها را به سهام و ۳۰٪ را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهند و در بازارهای نزولی این نسبت را تغییر دهند.
این صندوق‌ها به دلیل ترکیب دارایی‌های مختلف، ریسک متوسطی دارند. با این حال، برخی از سرمایه‌گذاران که به دنبال سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها هستند، ریسک‌پذیری بالایی ندارند و نمی‌خواهند سرمایه اصلی خود را از دست بدهند. به همین دلیل، صندوق‌های تضمین اصل سرمایه ایجاد شده‌اند تا این نیاز را برآورده کنند.
این صندوق‌ها امکان بهره‌مندی از مزایای یک صندوق مختلط را فراهم می‌کنند و در عین حال، اطمینان می‌دهند که سرمایه اصلی سرمایه‌گذار حفظ می‌شود. به این ترتیب، سرمایه‌گذاران می‌توانند با خیال راحت در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند و از ترکیب دارایی‌های مختلف بهره‌مند شوند بدون اینکه نگران از دست دادن اصل پول خود باشند.
چند نوع صندوق تضمین سرمایه داریم؟
1- صندوق سرمایه‌گذاری با تضمین اصل سرمایه توسط نهاد ضامن :
در این نوع صندوق، نهادی به نام «رکن ضامن» وجود دارد که با دریافت کارمزدی مشخص، تضمین می‌کند که اصل سرمایه‌گذاری شما محفوظ خواهد ماند و در صورت کاهش ارزش سرمایه به دلیل نوسانات بازار، آن را جبران می‌کند. بنابراین، اگر بازار افت کند و شما بخواهید از صندوق خارج شوید، رکن ضامن تعهد دارد که کل مبلغ سرمایه‌گذاری شما را بدون ضرر بازگرداند. این صندوق‌ها به صورت صدور و ابطالی عمل می‌کنند و حداقل مبلغ برای سرمایه‌گذاری توسط شرکت ارائه‌دهنده تعیین می‌شود.
به عنوان مثال، اگر شما 100 میلیون تومان در این نوع صندوق سرمایه‌گذاری کنید و بازار دچار نوسانات منفی شود، رکن ضامن موظف است که اصل سرمایه شما (100 میلیون تومان) را بدون ضرر بازگرداند. اگر بازار سودده باشد، شما هم اصل سرمایه و هم سود حاصل از سرمایه‌گذاری را دریافت خواهید کرد. رکن ضامن باید از لحاظ مالی و اعتباری مورد تایید سازمان بورس باشد.
2- صندوق تضمین سرمایه توسط دارندگان واحدهای ممتاز :
در این نوع صندوق‌ها، دو نوع واحد سرمایه‌گذاری وجود دارد: واحدهای عادی و واحدهای ممتاز. واحدهای عادی به صورت صدور و ابطالی و واحدهای ممتاز قابل معامله در بازار بورس هستند. برخلاف نوع اول، این صندوق‌ها نهاد ضامن خارجی ندارند. در عوض، تضمین سرمایه‌گذاری از طریق سرمایه‌گذاری واحدهای ممتاز انجام می‌شود. در این صندوق‌ها، دارندگان واحدهای ممتاز تضمین می‌کنند که اصل سرمایه واحدهای عادی حفظ شود و در صورت کاهش ارزش، مابه‌التفاوت از سرمایه واحدهای ممتاز تامین می‌شود. دارندگان واحدهای ممتاز در ازای این تضمین، کارمزدی از واحدهای عادی دریافت می‌کنند. این نوع صندوق‌ها به واحدهای عادی تضمین می‌دهند که سرمایه‌گذاری آن‌ها در برابر نوسانات بازار حفظ خواهد شد.
در این ساختار، اگر ارزش سرمایه واحدهای عادی کاهش یابد، مابه‌التفاوت از سرمایه واحدهای ممتاز جبران می‌شود تا سرمایه‌گذاران عادی دچار ضرر نشوند. در عوض، دارندگان واحدهای ممتاز از سرمایه‌گذاران عادی کارمزد دریافت می‌کنند.
مزایای صندوق‌های تضمین سرمایه چیست؟
سرمایه‌گذاری ایمن با حفظ اصل سرمایه : یکی از مهم‌ترین مزایای این صندوق‌ها، تضمین حفظ اصل سرمایه‌گذاری است. به این معنا که بدون توجه به شرایط بازار، سرمایه اولیه شما حفظ خواهد شد و شما نگران از دست دادن پول خود نخواهید بود. این ویژگی باعث می‌شود که این صندوق‌ها گزینه‌ای جذاب برای افرادی باشند که تمایلی به پذیرش ریسک‌های بالا ندارند.
کاهش ریسک سرمایه‌گذاری : با توجه به اینکه این صندوق‌ها اصل سرمایه شما را تضمین می‌کنند، ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی کمتر از سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام یا ابزارهای مالی پرریسک است. این موضوع به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران محتاط و کسانی که به دنبال امنیت مالی هستند، بسیار مهم است.
بازدهی بالاتر نسبت به سپرده‌های بانکی : اگرچه صندوق‌های تضمین سرمایه ریسک کمتری دارند، اما به دلیل تنوع در ترکیب دارایی‌های خود، معمولاً در بلندمدت بازدهی بالاتری نسبت به سپرده‌های بانکی و صندوق‌های با درآمد ثابت ارائه می‌دهند. این مزیت به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که از سرمایه‌گذاری خود بهره بیشتری ببرند.
مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها : این صندوق‌ها توسط مدیران حرفه‌ای و باتجربه مدیریت می‌شوند. مدیران صندوق با تحلیل مستمر بازار و انتخاب بهترین ترکیب دارایی‌ها، سعی در بهبود بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها دارند. انعطاف‌پذیری در تغییر ترکیب دارایی‌ها بر اساس شرایط بازار، یکی دیگر از مزایای مهم این صندوق‌ها است.
سهولت در سرمایه‌گذاری و نقدشوندگی بالا : سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بسیار ساده و به‌صورت کاملاً آنلاین انجام می‌شود، بنابراین نیازی به دانش تخصصی سرمایه‌گذاری ندارید. واحدهای این صندوق‌ها به راحتی خرید و فروش می‌شوند، بنابراین شما می‌توانید به سرعت به پول خود دسترسی پیدا کنید.
شفافیت و نظارت : تمامی صندوق‌های تضمین سرمایه تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. اطلاعات مربوط به عملکرد این صندوق‌ها به‌صورت منظم منتشر می‌شود که این امر به شفافیت و اعتماد بیشتر سرمایه‌گذاران کمک می‌کند.
دسترسی به ابزارهای مالی متنوع : سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها به شما این امکان را می‌دهد که به‌طور غیرمستقیم به مجموعه‌ای از ابزارهای مالی متنوع دسترسی پیدا کنید. این ویژگی به شما کمک می‌کند که از فرصت‌های مختلف بازار سرمایه بهره‌مند شوید.
امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کوچک : یکی از مزایای قابل توجه صندوق‌های تضمین سرمایه، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم است. شما می‌توانید با سرمایه‌گذاری حداقل ۱۰۰ هزار تومان در واحدهای ممتاز این صندوق‌ها یا حتی یک واحد عادی، به سرمایه‌گذاری بپردازید.
بهره‌مندی از رشد بازار سرمایه : با توجه به اینکه بازار بورس یکی از بهترین بازارهای مالی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است، صندوق‌های تضمین سرمایه به سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز این امکان را می‌دهند که از رشد و فرصت‌های بازار بورس بهره‌مند شوند.
تضمین اصل سرمایه واحدهای عادی به چه شکل است؟
نحوه تضمین اصل سرمایه واحدهای عادی به این صورت است که در صورت رشد بازار، واحدهای ممتاز علاوه بر سود خود، کارمزد پلکانی‌ای نیز از سود واحدهای عادی دریافت می‌کنند تا در صورت افت بازار، اصل سرمایه واحدهای عادی حفظ شود.
کارمزد واحد ممتاز بر اساس بازدهی واحد عادی محاسبه می‌شود و به این شکل تعیین می‌گردد:
- اگر بازدهی واحد عادی کمتر از ۲۰ درصد باشد، کارمزدی به واحد ممتاز تعلق نمی‌گیرد.
- اگر بازدهی واحد عادی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد باشد، واحد ممتاز ۱۰ درصد کارمزد دریافت می‌کند.
- اگر بازدهی واحد عادی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد باشد، کارمزد واحد ممتاز ۲۰ درصد خواهد بود.
- اگر بازدهی واحد عادی بیشتر از ۴۰ درصد باشد، کارمزد واحد ممتاز به ۳۰ درصد افزایش می‌یابد.
این مدل کارمزد پلکانی به واحدهای ممتاز امکان می‌دهد تا با دریافت کارمزد از سود واحدهای عادی، در شرایط نزولی بازار بتوانند اصل سرمایه واحدهای عادی را تضمین کنند.
چه موقعی برای خرید صندوق تضمین اقدام کنیم؟
بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های تضمین سرمایه، وقتی است که هدف اصلی شما حفظ اصل سرمایه و کاهش ریسک نوسانات بازار باشد. این صندوق‌ها به خصوص برای سرمایه‌گذارانی مناسب هستند که می‌خواهند از مزایای بازارهای مالی بهره‌مند شوند، اما نگران کاهش ارزش سرمایه خود نیز هستند.
بازار سرمایه، پتانسیل سودآوری بالایی دارد اما به‌طور هم‌زمان با ریسک‌های زیادی همراه است. نوسانات شدید بازار می‌تواند حتی برای معامله‌گران با تجربه نیز چالش‌برانگیز باشد. در این شرایط، سرمایه‌گذاری در صندوق تضمین سرمایه می‌تواند یک تصمیم هوشمندانه باشد. زیرا در صورت رشد بازار، سود مناسبی کسب خواهید کرد و در صورت نزول بازار، از دست دادن سرمایه جلوگیری می‌شود. علاوه بر این، در شرایط رکود بازار یا زمانی که پیش‌بینی روند بازار بسیار دشوار است، این صندوق‌ها می‌توانند کمک‌کننده باشند.
این صندوق ها همچنین برای افرادی که تازه وارد دنیای سرمایه‌گذاری شده‌اند و تجربه کافی در مدیریت ریسک ندارند، بسیار مناسب هستند. با ارائه سطح معینی از امنیت و اطمینان، این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا بدون نگرانی از کاهش ارزش سرمایه، در بازارهای مالی فعالیت کنند.
به طور خلاصه، اگر به دنبال راهی هستید که هم از سود بازارهای مالی بهره‌مند شوید و هم از ریسک‌های آن دوری کنید، صندوق‌های تضمین سرمایه گزینه‌ای عالی هستند.
سخن پایانی
صندوق تضمین اصل سرمایه، یک ابزار سرمایه‌گذاری جذاب برای افرادی است که به دنبال حفظ اصل سرمایه خود هستند و در عین حال، تمایل دارند از مزایای بازارهای مالی بهره‌مند شوند. این صندوق‌ها با ترکیب سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق با درآمد ثابت، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهند و بازدهی مناسبی را ارائه می‌دهند. یکی از ویژگی‌های مهم این صندوق‌ها، تضمین اصل سرمایه توسط نهادی به نام رکن ضامن یا از طریق دارندگان واحدهای ممتاز است. این تضمین، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کرده و آن‌ها را از نگرانی‌های مربوط به نوسانات بازار دور می‌کند. علاوه بر این، مدیریت حرفه‌ای و تخصصی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران را از نیاز به دانش عمیق بازارهای مالی بی‌نیاز می‌کند. به طور کلی، صندوق‌های تضمین اصل سرمایه، گزینه‌ای عالی برای کسانی هستند که می‌خواهند با کمترین ریسک، به سود مناسبی دست یابند و از سرمایه‌گذاری خود لذت ببرند.
